واکاوی وضعیت تجارت و دادو ستد دراسترآباد دوره قاجار

ولایت استرآباد به دلیل موقعیت خاص خود از نظر همسایگی با دولت روسیه همچنین قرار گرفتن در مسیر ارتباطی ولایات خراسان و مازندران و... از طرفی موقعیت مطلوب آب وهوایی که کشت و زرع را در آن به نحو مطلوب ایجاد می­کرد، به عنوان یکی از ولایات با اهمیت در ادوار مختلف حکومتی خصوصا در دوره­های صفویه و قاجار بوده است. نظام تقسیم­بندی ولایات در دوره قاجارکه علاوه بر نگاه بر اهمیت سوق الجیشی نواحی مختلف کشور اکثرا مبتنی بر میزان هدایا و پیشکشی های حاکمان وخوانین یک ناحیه نیز بود، مستقل شدن این ولایت به مرکزیت شهر استرآباد به ارمغان آورد و این امر اهمیتی ویژه به این ولایت بخشید. وجود مزارع پرمحصول، دامداری­های گسترده و همچنین راه­ها ارتباطی صادرات و واردات کالا از کشورهای همسایه و همچنین ولایات مجاور باعث گردیده بود که فضای مناسبی برای تجارت ودادو ستد در این ولایت ایجاد گردد.وجود بندر گز به عنوان بندرگاهی که امکان استفاده ایمن در بخش مسافری و واردات و صادرات کالا را میسر می­نمود، امتیاز ویژه­ای بود که بر رونق این ناحیه می­افزود.در این میان باید از جزیره آشوراده نیز نام برد که از آن برای صادرات و واردات استفاده می­گردید ولی در مقابل بندر گز از اهمیت کمتری برخوردار بود. در مجموع ولایت استرآباد علاوه بر اهمیت والایی که در تجارت و دادوستد داخلی داشت به عنوان یکی از گذرگاه­های ورودی از کشور همسایه شمالی دارای اهمیت ویژه­ای بود که آن را در ردیف ولایات ممتاز مملکت قرار می­داد.